Veiligheidsladder, meer dan 'handboek'
Veiligheidsladder, wat is het?
De veiligheidsladder - safety culture ladder - is een beoordelingsmethode om het veiligheidsbewustzijn en bewust veilig handelen in een organisatie te meten en te verbeteren. Het doel is het terugbrengen van het aantal onveilige situaties met minder incidenten (verzuim, schades) tot gevolg en het vergroten van de veiligheidsbewustzijn. De Veiligheidsladder biedt kaders voor veilig werken voor organisaties, in principe voor elke sector maar specifiek gericht op de bouw- en installatiesector. In deze laatste sectoren zijn risico's relatief groot. Dit maakt 'veiligheid' hier meteen een aandachtspunt, met veiligheidsbewustzijn voorop.
Vanaf 2021 is de veiligheidsladder verplicht voor aanbestedingen in de bouw.
De ladder verdeelt het veiligheidsbewustzijn en veiligheidsgedrag over vijf treden:
| Trede 1 Pathologisch |
- 'als we maar aan de wet voldoen'
- 'bij ons gaat niks fout'
- 'geen tijd verdoen met preventieve dingen'
- 'wat niet weet, wat niet deert'
|
| Trede 2 Reactief |
- Pas veranderen NADAT iets is misgegaan
- Reactie op basis van ingesleten patronen
- Niet vooruitdenken
|
| Trede 3 Berekenend |
- Neemt verantwoordelijkheid maar eigen belang voorop
- Bepaalde veiligheidsregels zijn belangrijk
- Er zijn systemen om risico's te beheersen
- Betrokkenheid vooral bij (hoger) management
|
| Trede 4 Proactief |
- Continue investering in veiligheidsbewustzijn
- Veiligheid heeft een hoge prioriteit
- Problemen worden aangepakt
- Er wordt vooruitgedacht en initiatief genomen
|
| Trede 5 Vooruitstrevend |
- Veiligheid is volledig geïntegreerd
- Veiligheid komt in alle bedrijfsprocessen voor
- Veiligheid wordt hoog gewaardeerd
- Iedereen houdt zicht eraan
|
Veiligheidsbewustzijn is de sleutel
De laatste jaren staat veiligheid -gelukkig- steeds meer op de agenda. Veel veiligheidsmaatregelen zijn gewoon geworden, waardoor de veiligheid en ook gezondheid van medewerkers in organisaties is verbeterd. Maar het streven is om bedrijfsongevallen nog verder terug te brengen. En veel van deze ongevallen zijn te wijten aan onveilig gedrag, kortom veiligheidsbewustzijn is de sleutel. In de veiligheidsladder is de motivatie van een juist veiligheidsbewustzijn verankerd. De veiligheidsladder moet ervoor zorgen dat veilig werken een structureel onderdeel wordt van de bedrijfscultuur.
Veiligheidsladder en 'handboek'
De veiligheidsladder richt zich op cultuur en zeker ook het gedrag binnen een organisatie. Het is niet een set van procedures uit een handboek, die als een ingesleten patroon moet worden nageleeft. Simpel af te vinken met een checklist: ja, nee of niet van toepassing. Niet dus.
Vanuit 6 bedrijfsaspecten, die weer zijn onderverdeeld in 18 bedrijfskarakteristieken, wordt de totale prestatie beoordeeld met een score.
- Leiderschap en betrokkenheid
Karakteristieken: Managementinteresse, medewerkersbetrokkenheid, prestatiebeloningen
- Beleid en strategie
Karakteristieken: Veroorzakers ongevallen, winstgevendheid en continuïteit
- Organisatie en opdrachtnemers
Karakteristieken: Opdrachtnemers, competentie en opleiding, afdeling V&G
- Werkplek en procedures
Karakteristieken: Werkplanning, werkplekveiligheid, procedures
- Afwijkingen en communicatie
Karakteristieken: Melding, onderzoek en opvolging van incidenten, dagelijkse controle, bijeenkomsten
- Audits en statistieken
Karakteristieken: Audits en reviews, trends en statistieken
Elke trede kent een minimum aantal punten. Om naar een hogere trede te gaan moet aan alle eisen binnen een trede worden voldaan.
Veiligheidsladder = managementsysteem
Om alle bedrijfaspecten van de veiligheidsladder te kunnen managen is een integraal (veiligheids)managementsysteem nodig:
- Beleid vastleggen, authoriseren en communiceren
- Taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden vastleggen en communiceren
- Procedures opstellen en communiceren zonodig met leesbevestiging
- Incidenten beoordelen en evalueren en actie ter verbetering opvolgen
- Inspecties en audits systematisch uitvoeren en afwijkingen oplossen
Een digitaal (veiligheids)management systeem kan zoveel meer, niet te vergelijken met het al oude 'handboek'. (Zet voor de aardigheid als proef onderstaande cloudoplossing eens in 60 seconden online ....)
En zoek de verschillen met het bekende 'handboek' ...
